بررسی پترولوزیکی و ژئوشیمی افیولیت ملانژهای غرب فریمان(خراسان رضوی)

مجموعه ی افیولیتی مورد مطالعه در غرب فریمان (خراسان رضوی)، در طول جغرافیایی 35? 40´ 10" n تا 35? 38´ 5" n و عرض جغرافیایی 59? 37´ 26 " e تا 59? 41´ 42" e قرار گرفته است. سکانس کاملی از یک مجموعه ی افیولیتی در این منطقه شناسایی شد ولی به علت بهم ریختگی ناشی از جایگیری و عملکرد پدیده هایی مانند دیاپیریسم های موضعی بر واحدهای سنگی، مجموعه ی افیولیتی مورد مطالعه، افیولیت ملانژ یا کالرد ملانژ نامیده شد. افیولیت های مورد مطالعه با توجه به فراوانی واحدهای هارزبورگیتی و میزان tio2 نسبتاً بالا به نوع hot نسبت داده شد. مجموعه افیولیتی تحت دو مرحله ی مرحله ی ماگماتیکی مجزا قرار گرفته اند. در مرحله ی اول در نتیجه ی ذوب بخشی مجموعه ی اسپینل لرزولیتی مذاب های تولئیتی تولید می شود. در طول مرحله ی دوم اسپینل لرزولیت ها دوباره گرم شده و تحت تاثیر مذاب قرار قرار گرفته اند. این فرایند با برهم کنش مذاب و لرزولیت منجر به تولید دونیت ها و اسپینل لرزولیت ها گردید. سنگ باقیمانده ی آن باعث تشکیل هارزبورگیت های تهی شده شده است. بررسی بازالت ها توسط نمودارهای غنی شدگی- تهی شدگی نیز نشاندهنده ی منشأ گرفتن این سنگها از گوشته ی تهی شده می باشد. بررسی گابروها، دایک های دیابازی، بازالت های بالشی منطقه توسط نمودارهای هارکر نشاندهنده ی اینست که این سنگها دارای ارتباط ژنتیکی مشخصی با یکدیگر می باشند. آندزیت های منطقه با سرشت کالکوآلکالن دارای هورنبلندهای اپاسیته شده بوده که این فرآیند نشاندهنده ی تشکیل آنها بصورت چند مرحله ای و برداشته شدن فشار بخار آب از این واحدها در مراحل پایانی تشکیلشان می باشد و متعلق به حوضه ی کمان ماگماتیکی بوده و تشکیل آنها مربوط به پوسته ی فرورانشی اقیانوسی می باشد و از نظر زمانی پست افیولیت می باشند. ماگمای بوجودآورنده ی آندزیت ها در اثر تفریق باعث تشکیل پلاژیوگرانیت های منطقه با سرشت متاآلومینیوم و کالکوآلکالن گردیده است. آهک های پلاژیک (حاوی فسیل گلوبوترانکانا به سن کامپانین- ماستریشتین)، چرت های رادیولاریتی (حاوی فسیل های رادیولار به سن بارمین فوقانی تا کامپانین فوقانی) سن نسبی کرتاسه ی بالایی را برای افیولیت ملانژهای منطقه ارائه می دهند. بررسی های انجام شده توسط میکروسکوپ الکترونی (sem) نشاندهنده ی حضور کانیهای سولفیدی آهن (پیریت) در گابروها و حضور ni در کانیهای اپک منطقه در سرپانتینیت ها می باشد که در اثر سرپانتینیزاسیون کانیهای سیلیکاته ی مافیک از ترکیب این کانیها آزاد گشته اند. نتایج آنالیز نقطه ای sem از اسپینل ها نشاندهنده ی وجود محلول جامد بین اسپینل، منیزیوکرومیت، هرسینیت و کرومیت است که در اثر جانشینی عناصر cr, al , fe ,mg ایجاد می شوند.